| Paradigma | Desetljeće1 ) | Teorija | Ključni pojmovi | |
|---|---|---|---|---|
| (Konekcionizam)2) | 1880 - 1900 | Konekcionizam (Thorndike) | - učenje je inkrementalno jačanje S-R3 ) asocijacije | |
| - S-R asocijacije se jačaju kroz ponavljanje | ||||
| - ishod S-R događaja može ojačati ili oslabiti asocijaciju | ||||
| - potencijal za učenje vodi u frustraciju ako nije zadovoljen | ||||
| Biheviorizam | 1900 - 1910 | Klasično uvjetovanje (Pavlov) | - učenje je vidljiva promjena u ponašanju | |
| - učenje se manifestira u prirodnoj refleksnoj reakciji na povezani vanjski podražaj | ||||
| - emocionalni odgovor također može biti naučen i uvjetovan | ||||
| 1920 - 1930 | Teorija kontigviteta (Guthrie) | - ponašanje je oblikovano nizom pokreta koji su naučeni kroz S-R asocijacije | ||
| - blizak vremenski odnos između S i R je potreban za uspješno učenje | ||||
| - učenje se događa pri prvom dodiru s podražajem | ||||
| - potkrepljenja (nagrada ili kazna) ne utječu na jačinu ove povezanosti | ||||
| Neobiheviorizam | 1930 - 1940 | Kognitivna teorija polja (Tolman) | - predlaže proučavanje biheviorizma na molarnoj razini (potpuna, smislena, cilju usmjerena ponašanja) | |
| - učenje je usvajanje znanja kroz smisleno ponašanje, a ne kroz mehaničke pokrete | ||||
| - nagrade ili kazne se mogu koristiti samo kao motivatori za izvedbu, a ne za učenje | ||||
| - životinje nisu jednostavni, već inteligentni organizmi sposobni za kognitivne procese | ||||
| Teorija smanjenja nagona (Hull) | - matematičke formule pokušavaju objasniti ponašanje i vjerojatnost njegova pojavljivanja | |||
| - nagon (podražaj u obliku biološke potrebe) rezultira ponašanjem kako bi se zadovoljio | ||||
| - pojačano učenje S-R kroz redukciju biološkog nagona | ||||
| - pri objašnjavanju ljudskog učenja u obzir se trebaju uzeti kognitivni faktori | ||||
| 1950-1960 | Operantno uvjetovanje (Skinner) | - ojačavanje učenja novih ponašanja, a ne samo oblikovanje refleksa | ||
| - različiti intervali potkrepljenja imaju drugačiji utjecaj | ||||
| - složena ponašanje se uče pomoću jednostavnijih ponašanja | ||||
| Teorija uzorkovanja podražaja (Estes) | - statistička teorija učenja; skup formula i aksioma | |||
| - S-R asocijacija je naučena u jednom pokušaju; učenje rezultira u nakupljanju S-R asocijacija | ||||
| - potkrepljenje je povezano s izvedbom, a ne s učenjem | ||||
| - kasnije je uključio pamćenje kao faktor u svojoj teoriji | ||||
1) Približno desetljeće u kojem je teorija predstavljena
2) Konekcionizam se ne smatra paradigmom učenja, ali je spomenut zbog svog utjecaja na biheviorističke ideje
3) Stimulus-Response (podražaj-odgovor)
English
Hrvatski